2.5. Znaki
 

2.5.1.7. Pytajnik (znak zapytania)

Zastosowanie pytajnika

1. Pytajnik stawia się po wyrazach, zdaniach i równoważnikach zdań, aby nadać im charakter pytania, niepewności, zdziwienia, ironii (np. pytania retoryczne), oburzenia, prośby czy łagodnego nakazu. [22, s. CXVI; 34, s. 121]



2. Pytajnika nie stawia się, gdy zdaniem pytającym jest zdanie podrzędne (tzw. pytanie zależne). [22, s. CXVII; 34, s. 127-128]



Wielkie i małe litery po pytajniku
Jeśli pytajnik występuje na końcu zdania, wyraz następujący po nim, jako rozpoczynający nowe zdanie, musi zaczynać się wielką literą. [22, s. CXVII]



W przypadku, gdy pytajnik stoi w miejscu znaku oddzielającego innego niż kropka, po pytajniku można użyć małej litery. [22, s. CXVII]

 

Spacjowanie pytajnika
Po pytajniku stawia się normalny odstęp międzywyrazowy.
    Pomiędzy pytajnikiem a poprzedzającymi go elementem tekstu w zasadzie nie należy wstawiać dodatkowych spacji. R. Bringhurst [3, s. 35] sugeruje jednak możliwość powiększenia odstępu w niektórych fontach dla wykrzyknika, znaku zapytania, dwukropka i średnika. Z kolei Vincent Connare [43, Punctation part 1] podaje, iż kropka, przecinek, dwukropek i średnik powinny mieć tę samą szerokość pola znaku. Ewentualne powiększanie odstępów powinno więc dotyczyć każdej z grup w całości bądź obu grup łącznie.

Pytajnik w nawiasach
Pytajnik
umieszczony w nawiasach sygnalizuje wątpliwości co do treści poprzedzającego go wyrazu czy wyrażenia. [22, s. CXVII; 30, s. 139-140; 38, s. 1658]


Rodzaj nawiasów, w jakich umiescza się pytajnik, powinien być uzależniony od miejsca umieszczenia, zgodnie z kryterium uzależnianiającym kształt nawiasów od pochodzenia tekstu objętego nawiasami (patrz podrozdział o nawiasach):
1. Jeśli pytajnik jest wstawiony przez autora w swoim tekście, to powinien być umieszczony wewnątrz nawiasów okrągłych.
2. Jeśli pytajnik jest wstawiany w tekście cytowanym (przytaczanym), to powinien być umieszczony wewnątrz nawiasów kwadratowych. W ten sposób jednoznacznie zostanie zasygnalizowane, że oznczenie nie jest częścią cytowanego (przytaczanego) tekstu.


Pochylenie pytajnika
Jeśli pytajnik znajduje się bezpośrednio po fragmencie tekstu (np. tytule) złożonym pismem pochyłym, a nie należy do tego tekstu, to powinien być złożony pismem prostym (takim jak reszta tekstu). Jeśli pytajnik jest częścią tekstu (np. tytułu), który jest złożony pismem pochyłym, to wykrzyknik powinien być złożony także pismem pochyłym. [1, s. 159]