2.5.1.2. Nawiasy

Najczęściej spotykane rodzaje nawiasów
Najczęściej w tekście ciągłym stosowane są dwa rodzaje nawiasów: okrągłe ( ) i kwadratowe [ ].
    
Zastosowanie nawiasów okrągłych
1. Nawiasy okrągłe używane są przez autora danego tekstu do oznaczania uzupełnień i objaśnień tekstu głównego. [22, s. CXXII; 28, s. 48-49]


2. Nawiasy okrągłe używane są przez autora danego tekstu do oznaczania alternatywnych sformułowań tekstu głównego. [22, s. CXXII; 28, s. 48-49]



3. Nawiasy okrągłe używane są przez autora danego tekstu do oznaczania przykładów odnoszących się do tekstu głównego. [22, s. CXXII; 28, s. 48-49]

4. Nawiasy okrągłe są używane przy w pewnych elementach wyliczeń. Więcej na ten tamat w podrozdziale Znaki interpunkcyjne w wyliczeniach.

Zastosowanie nawiasów kwadratowych
1. W nawiasy kwadratowe ujmuje się edytorskie (nie pochodzące od autora tekstu): [1, s. 190]
a) wstawki,
b) poprawki,
c) wyjaśnienia,
d) tłumaczenia,
e) komentarze.

2. Nawiasy kwadratowe stosuje się do oznaczania skrótów, objaśnień i wstawek odautorskich w cytatach (przytoczeniach): [22, s. s. CXXII-CXIII], [28, s. 49-50]

3. Nawiasy kwadratowe stosuje się do oznaczania zapisu fonetycznego: [22, s. CXXIII], [28, s.50]



Dane bibliograficzne w nawiasach
Dane bibliograficzne, jeśli są przytaczane w tekście głównym, można obejmować zarówno nawiasami okrągłymi, jak i kwadratowymi. [22, s. CXIII; 28, s. 50]



Nawiasy w nawiasach
W przypadkach występowania nawiasów w nawiasach E. Polański [22, s. CXXIII] jak i J. Podracki [28, s. 50] zalecają nawiasy okrągłe umieszczać w nawiasach kwadratowych [ ( - ) ]. Ścisłe stosowanie tej zasady może prowadzić do nieporozumień co do pochodzenia tekstu objętego nawiasami, to znaczy do złamania ogólnej zasady, że tekst objęty nawiasami okrągłymi pochodzi od autora danego tekstu, a tekst objęty nawiasami kwadratowymi od edytora. Właściwsze wydaje się konsekwentne stosowanie nawiasów takich, na jakie wskazuje pochodzenie tekstu objętego poszczególnymi nawiasami.
Najczęściej spotykane sytuacje nie powodują wtedy nieporozumień:
1. Wstawka edytora (w nawiasie kwadratowym) w nawiasie zastosowanym przez autora:


2. Nawias okrągły we wstawce edytora, a więc tekst objęty nawiasem okrągłym pochodzi od autora tekstu (czyli w tym wypadku od edytora):


3. Nawias okrągły w nawiasie okrągłym (teksty w obu nawiasach pochodzą od autora tekstu głównego):


Nawias zamykający i otwierający obok siebie
Należy unikać umieszczania obok siebie nawiasów zamykających i otwierających. Dopuszczalne przypadki to: [22, s. CXXIV]
1. Po cytacie kończącym się nawiasem jest podawana informacja o autorze cytatu:



2. Tekst jest skracany bezpośrednio po nawiasie zamykającym



Pochylenie nawiasów
R. Bringhurst [3, s. 85] zaleca, wszędzie gdzie to jest możliwe, używanie nawiasów nie pochylonych, nawet w przypadkach, gdy cały tekst (otaczający nawiasy, jak i w nawiasach) jest pochylony.
    Jeśli prostymi nawiasami zostaje objęty pochylony tekst, często wskazane jest lekkie zwiększenie normalnej odległości nawiasów od objętego nimi tekstu.

Rys. x.x. Nawiasy proste a pochylony tekst.  Źródła: opracowanie własne.

Nawiasy a majuskuły
G. Dowding [4, s. 34, 36-37] zaleca lekkie podniesienie nawiasów w przypadku gdy znajdują się one w otoczeniu majuskuł.

Rys. x.x. Wyrównanie pionowego położenia nawiasów w sąsiedztwie majuskuł. Źródło: opracowanie własne.

Inne nawiasy w tekście ciągłym
Czasami, szczególnie przy edycji tekstów klasycznych, używane są nawiasy klamrowe i nawiasy ostrokątne. Nawiasy klamrowe używane są do oznaczania skrótów (wykasowań) edytorskich, a nawiasy ostrokątne do oznaczania wstawek edytorskich [3, s. 271].

Rys. x.x. Nawiasy klamrowe i ostrokątne. Źródło: opracowanie własne.