3.7. Akapit
 

3.4. Akapit
 
3.4.1. Pojęcie akapitu
 
Akapit to część tekstu rozpoczynająca się wierszem akapitowym i kończąca się wierszem końcowym. [BN-71/7401-04, p. 3.2.17]
 
 Rys. x.x. Wiersz akapitowy i wiersz końcowy w akapicie. Źródłó: opracowanie własne.

3.4.2. Wcięcie akapitowe i wiersz końcowy
 
Polska Norma [PN-83/P-55366, p. 2.1.1] sugeruje dla wierszy o długości do 25 cycer wcięcie akapitowe wielkości około jednego firetu, dla wierszy powyżej 25 cycer - półtora firetu. Wiersz końcowy powinien być co najmniej dwa razy dłuższy od wielkości wcięcia akapitowego.
 
 Rys. x.x. Wcięcie akapitowe i wiersz końcowy. Źródło: opracowanie własne

   Instrukcja technologiczna [48, s. 33] dla wierszy o długości do 6 kwadratów (24 cycer) zaleca wcięcie akapitowe wielkości 1 fiteru. Dla wierszy o długości powyżej 6 kwadratów wcięcie akapitowe może wynosić od 1 do 2 firetów.
   R. Bringhurst [3, s. 40] za najbardziej typową wielkość wcięcia akapitowego uważa jeden firet. Dopuszcza ponadto wielkość wcięcia akapitowego ustaloną na wielkość interlinii w danym tekście. Minimalną wielkość wcięcia akapitowego sugeruje na pół firetu.
   Według Polskiej Normy [PN-83/P-55366, p. 2.1.2] w akapitach bez wcięć wiersz końcowy powinien być krótszy od wiersza pełnego o jeden firet (dla wierszy o długości do 25 cycer) lub półtora firetu (dla wierszy o długości powyżej 25 cycer).

 
 Rys. x.x. Długość wiersza końcowego w akapicie bez wcięć. Żródło: opracowanie własne.

3.4.3. Zgodność wcięć akapitowych
 
Wielkość wcięć akapitowych powinna być jednakowa dla wszystkich rodzajów tekstu (tekst główny, przypisy, notki, uwagi itp.) w danym dziele, niezależnie od stopnia pisma czy interlinii. 
 
 Rys .x.x. Wcięcie akapitowe dla przypisów. Źródło: opracowanie własne.

3.4.4. Stosowanie wcięć akapitowych
 
Możliwe są dwa podejścia:
1. Ortodoksyjne. J. Tschichold [17, s. 105-109] w zasadzie w żadnych okolicznościach nie dopuszcza składu bez wcięć akapitowych. Uważa, iż wcięcia akapitowe to jedyny uzasadniony historycznie i estetycznie sposób oznacznia akapitów. Twierdzi, iż w składzie bez wcięć akapitowych, z dodatkową interlinią pomiędzy akapitami (rozważana alternatywa), przerwy są zbyt mocne, za bardzo zakłócają tok czytania. Zaleca natomiast usunięcie wcięć akapitowych, tam gdzie początek paragrafu jest oczywisty, czyli na przykład na początku rozdziałów (podrozdziałów) w książkach czy po każdym śródtytule.
2. Liberalne. R. Bringhurst [3, s. 39-40] uważa, iż każdy sposób oznacznia akapitów może znaleźć swoje zastosowanie. I tak na przykład skład bez wcięć akapitowych, z dodatkową interlinią pomiędzy akapitami (nieakceptowalny dla Tschicholda), sugeruje precyzję i świeżość, dlatego może mieć zastosowanie w korespondencji handlowej. Zgadza się jednak, iż dłuższy tekst złożony w ten sposób jest bezduszny i nieprzyjazny.

 
 Rys. x.x. Różne sposoby oznaczania akapitów. Źródło: opracowanie własne.