 |
3.4.
Akapit
3.4.1. Pojęcie akapitu
Akapit to część tekstu rozpoczynająca się wierszem
akapitowym i kończąca się wierszem końcowym. [BN-71/7401-04,
p. 3.2.17]
|
Rys. x.x. Wiersz akapitowy i wiersz końcowy w akapicie. Źródłó:
opracowanie własne. |
3.4.2.
Wcięcie akapitowe i wiersz końcowy
Polska Norma [PN-83/P-55366,
p. 2.1.1] sugeruje dla wierszy o długości do 25 cycer wcięcie akapitowe
wielkości około jednego firetu, dla wierszy powyżej 25 cycer - półtora
firetu. Wiersz końcowy powinien być co najmniej dwa razy dłuższy od wielkości
wcięcia akapitowego.
|
Rys. x.x. Wcięcie akapitowe
i wiersz końcowy. Źródło: opracowanie własne |
Instrukcja
technologiczna [48, s. 33] dla
wierszy o długości do 6 kwadratów (24 cycer) zaleca wcięcie akapitowe
wielkości 1 fiteru. Dla wierszy o długości powyżej 6 kwadratów wcięcie
akapitowe może wynosić od 1 do 2 firetów.
R. Bringhurst [3, s.
40] za najbardziej typową wielkość wcięcia akapitowego uważa jeden
firet. Dopuszcza ponadto wielkość wcięcia akapitowego ustaloną na wielkość
interlinii w danym tekście. Minimalną wielkość wcięcia akapitowego sugeruje
na pół firetu.
Według Polskiej Normy [PN-83/P-55366,
p. 2.1.2] w akapitach bez wcięć wiersz końcowy powinien być krótszy
od wiersza pełnego o jeden firet (dla wierszy o długości do 25 cycer)
lub półtora firetu (dla wierszy o długości powyżej 25 cycer).
|
Rys. x.x. Długość wiersza
końcowego w akapicie bez wcięć. Żródło: opracowanie własne. |
3.4.3. Zgodność wcięć akapitowych
Wielkość wcięć akapitowych powinna być jednakowa
dla wszystkich rodzajów tekstu (tekst główny, przypisy, notki, uwagi itp.)
w danym dziele, niezależnie od stopnia pisma czy interlinii.
|
Rys .x.x. Wcięcie akapitowe
dla przypisów. Źródło: opracowanie własne. |
3.4.4.
Stosowanie wcięć akapitowych
Możliwe są dwa podejścia:
1. Ortodoksyjne. J. Tschichold [17, s.
105-109] w zasadzie w żadnych okolicznościach nie dopuszcza składu
bez wcięć akapitowych. Uważa, iż wcięcia akapitowe to jedyny uzasadniony
historycznie i estetycznie sposób oznacznia akapitów. Twierdzi, iż w składzie
bez wcięć akapitowych, z dodatkową interlinią pomiędzy akapitami (rozważana
alternatywa), przerwy są zbyt mocne, za bardzo zakłócają tok czytania.
Zaleca natomiast usunięcie wcięć akapitowych, tam gdzie początek paragrafu
jest oczywisty, czyli na przykład na początku rozdziałów (podrozdziałów)
w książkach czy po każdym śródtytule.
2. Liberalne. R. Bringhurst [3, s. 39-40]
uważa, iż każdy sposób oznacznia akapitów może znaleźć swoje zastosowanie.
I tak na przykład skład bez wcięć akapitowych, z dodatkową interlinią
pomiędzy akapitami (nieakceptowalny dla Tschicholda), sugeruje precyzję
i świeżość, dlatego może mieć zastosowanie w korespondencji handlowej.
Zgadza się jednak, iż dłuższy tekst złożony w ten sposób jest bezduszny
i nieprzyjazny.
|
Rys. x.x. Różne sposoby oznaczania
akapitów. Źródło: opracowanie własne. |
|